ازن قویترین اکسید کننده تجاری در دنیا شناخته شده و تمام میکروارگانیسم ها از جمله باکتری ها، ویروس ها، اسپورها و تخم انگل ها را از بین می برد و همچنین به علت اکسید کنندگی بالا مانع از رشد جلبک ها می گردد مکانیسم اثر ازن و کلر بر روی میکروارگانیسم ها کاملاً متفاوت است. ازن بر روی دیواره میکروارگانیسم ها تأثیر می گذارد در حالی که کلر می بایستی از دیواره عبور کرده و دقیقاً روی هسته عمل کند بنابراین ازن ۳۰۰۰ بار سریعتر از کلر عمل استریل نمودن را انجام داده و چون ازن روی دیواره تأثیر می گذارد طیف استریل کنندگی آن بسیار گسترده می باشد.

امروزه یکی از اصلی ترین سیستم های که درگندزدایی و ضدعفونی کردن آب و فاضلاب مورد توجه بسیاربالایی قرار گرفته است استفاده از دستگاه ازن ژنراتور می باشد. که به دلیل نداشتن موادشیمیایی و زیان آور برای انسانها و یا جانوران درتمامی کشورهای پیشرفته جایگزینی مناسب کلرزن مایع و کلرزنگازی قرارگرفته است. به تازگی با توجه به شناخت و آشنایی با قابلیت های دستگاه ازن ژنراتور تمایلی زیادی به استفاده از این سیستم و جایگزینی با سایر روش های گندزدایی موجود را دارند. استفاده دستگاه ازن ژنراتور به جای استفاده از پکیج تزریق کلر یا سیستم های الکترولیز دراستخرهای شنا مورد استفاده قرار میگیرد. عوارضی از قبیل خشکی و سوزش پوست و چشم و حساسیت تنفسی بعضی از انسانها به بو و خاصیت کلر بیشتر استخرهای شنا و تفریحی بابت ضدعفونی آب استخر روبه استفاده از دستگاه ازن ژنراتور آورده اند. این نوع سیستم ها با توجه به قیمت بالای که در ابتدا برای استفاده کنندها دارد ولی به مرور زمان از نظرصرف هزینه بسیار پایین تر از کلرزن مایع  می باشد.

دستگاه ازن ژنراتور 30 گرم همانطور که از نام آن پیداست قابلیت تولید 30 گرم گاز ازن در ساعت را دارا می باشد که در دو نوع رله دوبل و تکی موجود می باشد. نوع رله دوبل ازن ژنراتور 30 گرم که به صورت دائم کار می باشد دارای قابلیت تعویض سلول ها به صورت اوماتیک، ورودی اکسیژن، دو سلول و کمپرسور هوا است و نحوه کارکرد آن به صورت هوا خنک با استفاده از فن های دور بالا قابلیت کار به صورت 24 ساعته در محیط های صنعتی را دارا می باشد. نوع رله تکی این دستگاه غیر دائم کار بوده و از سلول های کوچکتری برخوردار است که قابلیت تعویض ندارند.

عوامل موثر بر اثربخشی گاز ازن

اثر بخشی ازن در کاربرد های فرآوری مواد غذایی، تحت تاثیر طیف وسیعی از متغیر ها تصفیه، مقدار PH، رطوبت نسبی و مقدار ترکیبات ازن بسنگی دارد، زیرا همه این عوامل متفاوت بر حلالیت و واکنش پذیری و پایداری ازن تاثیر گزار هستند.

غلظت : با افزایش غلظت ازن، ازن با ثبات تر و محلول پذیری کم تری به خود می گیرد اما واکنش پذیر تر از قبل می شود. بنابراین برای حفظ تعادل در حلالیت ، پایداری و اثر بخشی ضد عفونی کننده باید دمای ازن مداوم کنترل شود.

Ph : در مورد pH به طور گسترده پذیرفته شده که ازن در PH بالا پایداری کم تری نسبت به PH پایین دارد. با این حال زمانی که ازن در مقادیر PH بالا قرار می گیرد، رادیکال های تشکیل شده به اثر بخشی آن کمک می کند.

رطوبت : میزان تخریب میکروب ها در استفاده از ازن در اتمسفر با افزایش رطوبت نسبی بیشتر است. در نهایت مواد آلی محلول برای کاهش میزان ضدعفونی با رقابت با میکروارگانیسم ها برای ازن شناخته شده است. از این رو، عدم وجود ترکیبات آلی در آب ازن برای استفاده در فرآوری مواد غذایی بسیار مطلوب است.

مکانیسم عملکرد ازن ژنراتور

مکانیسم عملکرد ازن ژنراتور براساس خاصیت اکسیدکنندگی ازن است. این مولکول های ناپایدار خاصیت اکسید کنندگی قوی دارند و دیگر مولکول ها را اکسید میکنند. این ویژگی ازن باعث شده که از آن به عنوان ماده‌ای برای تصفیه در زمینه‌های مختلفی چون تصفیه فاضلاب شهری، تهیه آب آشامیدنی، صنایع غذایی، صنایع کاغذ و نساجی استفاده شود. مهم­ترین فایده ازن ویژگی تمیز بودن آن است، زیرا مواد را اکسید می‌کند بطوریکه تقریبا محصول جانبی تولید نمی‌کند. از طرفی ازن دارای بوی قابل تشخیصی است و از این رو غلظت‌های خیلی کم آن نیز قابل درک است و این باعث ایمنی کارکرد با ازن می‌شود.ازن می‌تواند بو و میکروارگانیسم‌ هایی چون ویروس، قارچ و باکتری را اکسید و ازبین ببرد.

روند پاکسازی و و تصفیه آب با استفاده از دستگاه ازن ژنراتور:

ترکیبات آلی موجود در آب که سبب ایجاد رنگ، بو و مزه می شوند توسط خاصیت اکسید کنندگی بالای ازن از بین میروند. همچنین ازن قادر است پاتوژن های بیماری زای موجود در آب را در آن واحد نابود نماید. ظرفیت گندزدایی آب با ازن ژنراتور به مقدار ازن اضافه شده در آب بسیار وابسته است. اما برخلاف کلر گندزدایی با ازن ژنراتور وابستگی زیادی به طول مدت زمان باقیماندن در آب ندارد. در صورتی که از دستگاه ازن ژنراتور و کلر هم زمان در استخر استفاده شود سبب کاهش مصرف کلر تا 80 در صد می شود.

کاربردهای ازن ژنراتور در ضدعفونی و تصفیه آب

• از بین بردن باکتری ها و ویروس ها
• اکسید کردن آهن و منگنز و تبدیل آنها به ترکیبات نامحلول و قابل فیلتر
• رسوب دهی فلزات سنگین
• کنترل جلبک ها و تک یاختگان
• تصفیه آب و از بین بردن رنگ و بوی آب
• اکسید کردن مواد آلی و غیر آلی آلوده کننده آب
• خنثی کردن بار سطحی مواد جامد معلق، لخته سازی و رسوب دهی آنها

روند پاکسازی و تصفیه آب با استفاده از دستگاه ازن ژنراتور استخر:

مقدار ازن موردنیاز برای هر استخر تابع پارامترهای مختلفی ازجمله حجم استخر، دبی گردشی، سیستم هیدرولیک استخر، بار آلودگی استخر، آنالیز آب استخر، نوع و ظرفیت دستگاه‌های موجود در مدار تصفیه، روش و محل تزریق ازن و غیره می‌باشد و بایستی برای هر استخر طراحی و محاسبه شود. دستگاه‌های با ظرفیت کمتر از حد موردنیاز مشکلات استخر را کاهش نداده بلکه ممکن است باعث تشدید آن‌ها نیز بشوند. در مقابل در صورت استفاده از دستگاه‌های با ظرفیت بیشتر از اندازه لازم، ازن مازادی که در آب باقی می‌ماند را بایستی قبل از ورود به استخر کاملاً حذف نمود.

ترکیبات آلی موجود در آب که سبب ایجاد رنگ، بو و مزه میشوند توسط خاصیت اکسید کنندگی بالای ازن از بین میروند.

همچنین ازن قادر است پاتوژن های بیماری زای موجود در آب را در آن واحد نابود نماید.

ظرفیت گندزدایی آب با ازن ژنراتور به مقدار ازن اضافه شده در آب بسیار وابسته است.

اما برخلاف کلر گندزدایی با ازن ژنراتور وابستگی زیادی به طول مدت زمان باقیماندن در آب ندارد.

در صورتی که از دستگاه ازن ژنراتور و کلر هم زمان در استخر استفاده شود سبب کاهش مصرف کلر تا 80 در صد می شود.